Alois Jirásek

Alois Jirásek (ur. 23 sierpnia 1851, Hronov, zm. 12 marca 1930, Praga) - czeski pisarz i dramaturg, przedstawiciel realizmu, autor powieści historycznych. Alois Jirásek urodził się we wschodnioczeskim Hronovie koło Náchodu. Pochodził z chłopskiej rodziny. Jego ojcem był Josef Jirásek (1822-1901), z zawodu piekarz, matką zaś Vincencie Jirásková z domu Prouzová (1821-1887). Był czwartym z rodzeństwa, po nim urodziło się jeszcze pięcioro dzieci. Uczęszczał do niemieckiego benedyktyńskiego gimnazjum w Broumovie (1863-67), potem do czeskiego gimnazjum w Hradcu Králové (1867-71), a następnie ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Karola w Pradze. Przez czternaście lat żył w Litomyšlu, gdzie pracował jako nauczyciel geografii i historii w gimnazjum. W roku 1888 przeniósł się do Pragi, gdzie mieszkał na obecnym placu Jiráska. Kontynuował swoją pracę jako pedagog i literat. Odnowił kontakt z Mikolášem Alešem, z którym współdzielił podobne artystyczne poglądy, a także z pisarzami, należącymi do ruchu lumírowców (J. V. Sládkim, Jaroslavem Vrchlickim a Josefem Thomayerem), nawiązał przyjaźń z Zikmundem Winterem, utrzymywał również kontakty z twórcami młodej generacji (J. S. Macharem, Jaroslavem Kvapilem a Zdeňkem Nejedlým). Od roku 1909 był na emeryturze i zajmował się wyłącznie literaturą. Jeździł często do rodzinnego Hronova, ale również podróżował (w ramach studiów) do miejsc, które potem umieszczał w swoich dziełach. W zgodzie z charakterem całokształtu swojej twórczości jako jeden z pierwszych podpisał w maju 1917 roku Manifest Pisarzy Czeskich, obwieszczenie wspierające polityczne starania niepodległościowe narodu czeskiego. Z Isidorem Zahradníkiem (późniejszym ministrem kolejnictwa) uczestniczył w odczycie deklaracji ogłoszenia niepodległości Czechosłowacji pod pomnikiem św. Wacława 28 października 1918, a w sobotę 21 grudnia 1918 witał przemówieniem prezydenta Masaryka na dworcu Wilsona w Pradze - był to triumfalny powrót polityka do ojczyzny. W nowo powstałej Czechosłowacji był posłem Rewolucyjnego Zgromadzenia Narodowego. W wyborach parlamentarnych w roku 1920 uzyskał fotel senatorski w Zgromadzeniu Narodowym. Senatorem był do roku 1925. W parlamencie reprezentował Czechosłowacką Narodową Demokrację. Zajmował się polityką aż do choroby, która uniemożliwiła mu także dalsze pisanie. W latach 1918, 1919, 1921 i 1930 był nominowany do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Zmarł w Pradze 12 marca 1930 roku, ale pochowany jest w rodzinnym Hronovie.